Το εξπρές… της αξιολόγησης

Το υπουργείο Παιδείας προωθεί την έναρξη της αξιολόγησης 12.000 διευθυντών και υποδιευθυντών σχολικών μονάδων, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2014. Μετά θα έχουν σειρά και οι 115.000 εκπαιδευτικοί.

ΕΡΕΥΝΑ Του Χρήστου Κάτσικα

Τη στιγμή που χιλιάδες κενά συνεχίζουν να υπάρχουν στα σχολεία όλης της Ελλάδας, τμήματα συμπτύσσονται με 27-28 παιδιά και ολοήμερα σχολεία αναστέλλουν τη λειτουργία τους εξαιτίας των μηδενικών διορισμών και της υποχρηματοδότησης του δημόσιου σχολείου, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να προωθήσει, με διαδικασίες εξπρές, τον νέο επιθεωρητισμό, ξεκινώντας άμεσα τις διαδικασίες αξιολόγησης των διευθυντών και των προϊσταμένων των σχολικών μονάδων.

Σε εγκύκλιο που προωθεί ανακοινώνεται η έναρξη της αξιολόγησης των 12.000 διευθυντών σχολικών μονάδων, οι διαδικασίες της οποίας πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2014. Σε πρώτη φάση η αξιολόγηση αφορά τις κατηγορίες: α. Ασκηση διοικητικού και οργανωτικού έργου, β. Ασκηση του έργου της εποπτείας και της αξιολόγησης, και γ. Επιστημονική και επαγγελματική ανάπτυξη.

Η αγωνία του υπουργείου να αποδείξει ότι η πολιτική του προωθείται απρόσκοπτη, χωρίς αντιστάσεις, παρά το γεγονός ότι ένας αριθμός διευθυντών δεν έχει κάνει καν την εξ αποστάσεως επιμόρφωση, το οδηγεί να παρακάμψει ακόμη και το ίδιο το δημιούργημά του: το Π.Δ 152/2013 που περιλαμβάνει σαφώς και την αξιολόγηση του παιδαγωγικού έργου του διευθυντών και προϊσταμένων νηπιαγωγείων. Διαδικασία ασφαλώς πολύ πιο σύνθετη και μακρόχρονη.

Οι διαδικασίες εξπρές, οι οποίες απαξιώνουν το «εμβριθές επιστημονικό έργο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ)», στην πράξη εκφράζουν τις πραγματικές πολιτικές προθέσεις του υπουργείου: να καμφθεί κάθε αντίσταση από τη μεριά των περίπου 115.000 εκπαιδευτικών και να επιταχυνθεί η ατομική αξιολόγησή τους – η μοναδική τελικά που ενδιαφέρει το υπουργείο.

Το χρονοδιάγραμμα

Πιο συγκεκριμένα, το υπουργείο απαιτούσε με μια κατεπείγουσα εγκύκλιό του οι διευθυντές σχολικών μονάδων να ενημερώσουν, μέχρι τις 29 Οκτωβρίου, μια ειδική πλατφόρμα του ΙΕΠ για τα στοιχεία της οικείας σχολικής μονάδας, του οικείου διευθυντή εκπαίδευσης και των σχολικών συμβούλων από τους οποίους προβλέπεται να αξιολογηθεί, σύμφωνα με το Π.Δ. 152/2013 και στη συνέχεια να καταχωρίσουν μέχρι 20 Νοέμβρη τον προσωπικό τους φάκελο (portfolio), προκειμένου να αξιολογηθούν για το διοικητικό τους έργο είτε διά ζώσης είτε ψηφιακά.

Βέβαια, στις 27 Οκτωβρίου έστειλε νέες οδηγίες και ζήτησε να μη ληφθούν υπόψη οι καταληκτικές ημερομηνίες μέχρι νεωτέρας καθώς η πλατφόρμα βγήκε νοκ άουτ!

Από 3/11/2014 έως και 22/12/2014 οι αξιολογητές είτε διά ζώσης είτε εξ αποστάσεως επικοινωνούν με όσους αξιολογούν και ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με την επικείμενη αξιολόγηση των δευτέρων και από 21/11/2014 έως και 31/12/2014 οι αξιολογητές καταχωρίζουν στην πλατφόρμα αξιολόγησης τις αξιολογήσεις τους.

Το υπουργείο Παιδείας και η κυβέρνηση προσπαθούν να πείσουν τους εκπαιδευτικούς να αξιολογηθούν εθελοντικά. Την ίδια ώρα που τους έχουν κυριολεκτικά καθηλώσει μισθολογικά με το νέο μισθολόγιο- βαθμολόγιο (νόμος 4024/11) τους τάζουν μισθολογική βελτίωση.

Τους λένε «δέξου να αξιολογηθείς για να αλλάξεις βαθμό και να βελτιώσεις τον μισθό σου». Είναι όμως έτσι; Τους λένε για το «τυρί» αλλά τους αποκρύπτουν τη «φάκα». Να λοιπόν ποια είναι η αλήθεια:

Η αξιολόγηση έχει προκαθοριστεί: από όσους εκπαιδευτικούς «αξιολογηθούν» θετικά, μόνο ένα ποσοστό θα περνάει στον επόμενο βαθμό (το 100% από τον ΣΤ’ στον Ε’, το 90% από τον Ε’ στον Δ’, το 80% από τον Δ’ στον Γ’, το 70% από τον Γ’ στον Β’, το 30% από τον Β’ στον Α’) όπως προβλέπεται από τον νόμο 4024/11, άρθρο 7 παρ. 6.

Το μεσοπρόθεσμο

Αυτό το ποσοστό όμως είναι το ανώτερο. Στην πραγματικότητα ο υπουργός Οικονομικών θα αποφασίζει ποιο θα είναι το ποσοστό, γιατί θα το «μειώνει ανάλογα με τις δημοσιονομικές δυνατότητες» (νόμος 4024/11, άρθρο 7, παρ. 6). Ωστόσο, ακόμα και αν ένας εκπαιδευτικός ξεπεράσει όλα τα εμπόδια, καμία βαθμολογική-μισθολογική βελτίωση δεν θα έχει.

Και αυτό γιατί σύμφωνα με τον νόμο 4263/14 (μεσοπρόθεσμο) μέχρι το 2016 η βαθμολογική ωρίμανση είναι «παγωμένη». Μετά δε το 2016, αυτή θα γίνεται σταδιακά για μια τριετία, μέχρι το 2018, αν δεν υπάρξει βέβαια κάποιο νέο μεσοπρόθεσμο μέχρι τότε, με βάση τις κατευθύνσεις κυβέρνησης-Ε.Ε.-ΔΝΤ (τρόικας).

Εξωφρενική είναι επίσης και η παρ. 4 του άρθρου 8 του νόμου 4024/11 που προβλέπει ότι ο εκπαιδευτικός που κρίνεται αρνητικά «τιμωρείται» και δεν έχει δικαίωμα να διεκδικήσει την προαγωγή του τα επόμενα δύο χρόνια.

Είναι προφανές ότι ετοιμάζεται η νέα δεξαμενή για την εργασιακή επισφάλεια και τις νέες διαθεσιμότητες-απολύσεις καθώς, σύμφωνα με το άρθρο 95 του νόμου 3528/2007, προβλέπεται ότι εκπαιδευτικός «ο οποίος εγγράφεται σε δύο διαδοχικούς πίνακες μη προακτέων στον ίδιο βαθμό, παραπέμπεται… στο υπηρεσιακό συμβούλιο, το οποίο… μπορεί να τον απολύσει ή να τον υποβιβάσει κατά έναν βαθμό». Από την άλλη μεριά, είναι γνωστές οι «δεσμεύσεις» της κυβέρνησης για νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο, που συρρικνώνει ακόμα περισσότερο τους μισθούς. Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα διέρρευσε το σχέδιο νόμου του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης στο οποίο προβλέπεται μείωση στους μισθούς των υπαλλήλων υποχρεωτικής και μέσης εκπαίδευσης, η οποία παρασέρνει προς τα κάτω και τους μισθούς των εκπαιδευτικών (πανεπιστημιακή εκπαίδευση) με τους οποίους συνδέεται.

Αποδεικνύεται περίτρανα πως το νέο φτηνό ευέλικτο σχολείο της αγοράς, που προωθεί η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ, ένα σχολείο-χυλός, χωρίς σταθερό πρόγραμμα σπουδών που θα εξαρτά άμεσα τη μορφωτική λειτουργία του από τους περιορισμούς και τις προτεραιότητες των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, προϋποθέτει την ύπαρξη ενός πολυεπίπεδου μηχανισμού πειθαρχικού ελέγχου που θα καλλιεργεί τον φόβο και την εμπέδωση της «διαρκούς ανεπάρκειας» σε όλους τους εκπαιδευτικούς και τελικά την υποταγή τους στα (κάθε φορά) νέα σχέδια του υπουργείου Παιδείας και της κυβέρνησης.

600 υπογραφές

Οι εκπαιδευτικές ομοσπονδίες (ΟΛΜΕ – ΔΟΕ) επισημαίνουν ότι «οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αποφύγουν τη “φάκα” της αξιολόγησης καθώς είναι βέβαιο πως θα καλλιεργήσει ανταγωνιστικές σχέσεις ανάμεσα στα μέλη του συλλόγου διδασκόντων σε κάθε σχολείο και θα μετατρέψει τις ανθρώπινες σχέσεις μέσα στο σχολείο σε “ζούγκλα”».

Στο πλαίσιο αυτό καλούν σε απεργία-αποχή, κοντολογίς καλούν όλους τους εκπαιδευτικούς, τους διευθυντές σχολείων και τους σχολικούς συμβούλους να μη συμμετάσχουν σε καμιά διαδικασία με την οποία υλοποιείται το παραπάνω νομοθετικό πλαίσιο για την αξιολόγηση.

Την ίδια ώρα πάνω από 600 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπογράφουν κείμενο με το οποίο δηλώνουν: «Οι εκπαιδευτικοί που υπογράφουμε παρακάτω δηλώνουμε ότι συμμετέχουμε στην απεργία-αποχή που έχουν κηρύξει ΑΔΕΔΥ – ΔΟΕ – ΟΛΜΕ από όλες τις διαδικασίες ατομικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και ότι δεν πρόκειται να δεχτούμε: την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας – Να αξιολογηθούμε ή να αξιολογήσουμε».

Οι εκπαιδευτικοί που υπογράφουν το κείμενο ξεκαθαρίζουν: Η αξιολόγηση δεν είναι ένα απλό μεταρρυθμιστικό μέτρο που κάποια στιγμή θα «έρθει» και θα «μάθουμε να ζούμε με αυτή», όπως και με τόσα άλλα. Γι’ αυτούς τους λόγους είναι το σημαντικότερο πολιτικό διακύβευμα στην εκπαίδευση.

Τα σχέδιά τους

Το «πέρασμα» και η «επιβολή» της θα αλλάξει δραματικά τόσο τον χάρτη των συσχετισμών στο σχολείο όσο και την καθημερινή εργασία του εκπαιδευτικού, σε όλες της τις πτυχές: από την εργασιακή του σχέση με την εκπαίδευση (μονιμότητα) μέχρι το κλίμα που θα βιώνει καθημερινά στο σχολείο και τις σχέσεις με τους συναδέλφους του. Θα χειραγωγήσει τον εκπαιδευτικό, θα μετακυλήσει πάνω του όλη την ευθύνη για τη λειτουργία του σχολείου, θα νομιμοποιήσει τα σχέδια για απολύσεις.