Ευαγόρας Παλληκαρίδης: Ο 18χρονος ήρωας της Κύπρου

Γράφει ο
Δρ.Ιωάννης Παρίσης
parisis.wordpress.com

Σήμερα θυμόμαστε ξανά με εθνικό ρίγος και συγκίνηση και τιμούμε έναν ήρωα και ποιητή, τον 18χρονο Έλληνα Κύπριο μαθητή, Ευαγόρα Παλληκαρίδη, που τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου 1957, ανέβηκε στο ικρίωμα τραγουδώντας την Ελλάδα και την Ένωση. Κι έμεινε Αθάνατος!

Άφησε πίσω του ένα μοναδικό ποιητικό έργο, που μελοποιήθηκε, τραγουδήθηκε και συνεχίζει να τραγουδιέται από όσους Έλληνες επιμένουν να πιστεύουν ότι οι ήρωες της ΕΟΚΑ είναι οι αλατόμητοι νοηματοδότες και φωτοδότες της πορείας μας.

Όσοι ακόμα αισθάνεστε και πιστεύετε ότι το να είσαι Έλληνας είναι ωραίος αγώνας, επιβαλλόμενη αντίσταση, μεγάλη τιμή και περηφάνια, σήμερα ξαναδιαβάστε τα ποιήματα του Βαγορή. Αλλά διαβάστε και ένα ποίημα, που έγραψε το 1957 ο Ρόδιος ποιητής και φιλόλογος, Φώτης Βαρέλης, για την υπέρτατη θυσία του. Θα συγκλονιστείτε!

Σε τούτους τους δύσκολους καιρούς χρειαζόμαστε να θυμόμαστε ξανά και ξανά και να τιμούμε τον ανεπανάληπτο απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ ενάντια στον Εγγλέζο αποικιοκράτη και πώς αξιοπρεπείς λαοί, που σέβονται τον εαυτό τους, ξέρουν να γράφουν και να τιμούν την ιστορία τους.

ΤΟΥ ΒΑΓΟΡΗ*

Εψές πουρνό μεσάνυχτα στης φυλακής τη μάντρα
μες στης κρεμάλας τη θελιά σπαρτάραγε ο Βαγόρας.
Σπαρτάρησε, ξεψύχησε, δεν τ’ άκουσε κανένας.

Η μάνα του ήταν μακριά, ο κύρης του δεμένος,
οι νιοι συμμαθητάδες του μαύρο όνειρο δεν είδαν,
η νια που τον ορμήνευε δεν άκ’σε νυχτοπούλι.
Εψές πουρνό μεσάνυχτα θάψαν τον Ευαγόρα.
Σήμερα Σάββατο ταχιά όλη η ζωή σαν πρώτα.
Ετούτος πάει στο μαγαζί, εκείνος πάει στον κάμπο,
ψηλώνει ο χτίστης εκκλησιά, πανί απλώνει ο ναύτης,
και στο σκολειόν ο μαθητής συλλογισμένος πάει.
Χτυπά κουδούνι, μπαίνουνε στην τάξη του ο καθένας.
Μπαίνει κι η πρώτη η άταχτη κι η τρίτη που διαβάζει,
μπαίνει κι η πέμπτη αμίλητη, η τάξη του Ευαγόρα.
- Παρόντες όλοι;
- Κύριε, ο Ευαγόρας λείπει.
- Παρόντες, λέει ο δάσκαλος · και με φωνή που τρέμει:
- Σήκω, Ευαγόρα, να μας πεις ελληνική ιστορία.
Ο δίπλα, ο πίσω, ο μπροστά, βουβοί και δακρυσμένοι,
αναρωτιούνται στην αρχή, ώσπου η σιωπή τους κάμνει
να πέσουν μ’ αναφιλητά ετούτοι κι όλη η τάξη.
- Παλληκαρίδη, άριστα, Βαγόρα, πάντα πρώτος,
στους πρώτους πρώτος, άγγελε πατρίδας δοξασμένης,
συ, που μέχρι χθες της μάνας σου ελπίδα κι αποκούμπι
και του σχολειού μας σήμερα Δευτέρα Παρουσία.
Τα ‘πε κι απλώθηκε σιωπή πα ‘στα κλαμένα νιάτα,
που μπρούμυτα γεμίζανε της τάξης τα θρανία,
έξω απ’ εκείνο τ’ αδειανό, παντοτινά γεμάτο.

*Tο ποίημα, του Φώτη Βαρέλη μετέδωσε ο ραδιοφωνικός σταθμός της Λευκωσίας

(Το παραπάνω κείμενο με το ποίημα το΄έλαβα από τον φίλο Σάββα Ιακωβίδη, αρθρογράφο-αναλυτή της εφημερίδας «Η Σημερινή» της Λευκωσίας)

Π.Ε.Ο.Φ - ΕΥΑΓΟΡΑΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗΣ - Η πιο όμορφη ώρα 2003

ΗΡΩΩΝ ΓΗ

Στίχοι: Ευαγόρας Παλληκαρίδης

Μουσική: Δημήτρης Λάγιος

Πρώτη εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας

Όλη η φύση κοιμάται ναρκώνει το κρύο

και γω φεύγω λαλώντας το στερνό μου αντίο

και τη μάνα φιλώντας την κοιτάζω να κλαίει

μάνα, μην κλαις της λέω μάνα, μην κλαις και κλαίω

Κι όλο πάω και τρέχω και το δάκρυ της σβήνει

για μια μόνο στιγμούλα και μιαν άλλη μανούλα

της Ελλάδας μας έχω π' όλο κλαίει κι εκείνη

Στου βουνού τη ραχούλα σ' ανθοστόλιστα πλάγια

τη γλυκιά μου μανούλα ψάχνω να βρω την άγια

θ' ανεβαίνω ραχούλες χιονισμένες κορφές

ώσπου να βρω ηρώων γη κι ηρώων μορφές

Των Αθανατων...

.Στιχοι Ευαγορας Παληκαριδης....Μουσικη Δημητρης Λαγιος.....

Δημοτικο Θεατρο Στροβολου....Κυπρος....8/5/2012....

Λευτέρη Αερόπουλου "Εκ βαθέων στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη" Αλληλούια - Στην γη των Αθανάτων

Μουσικό Εργαστήρι Σερρών - Κύπρος

Λευτέρη Αερόπουλου "Εκ βαθέων στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη"

Φωνητικό σύνολο - Θεατρική ομάδα Μουσικού Εργαστηριού Σερρών

Λευκωσία 

(Δήμος Λευκωσίας) 11/03/2012 Κιν/θέατρο "Παλλάς"

Πάφος 

(Πολιτιστικός Σύλλογος "Ευαγόρας Παλληκαρίδης", Δήμος Πάφου, Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου) 13/03/2012 Μαρκίδειο θέατρο Πάφου

Μουσικό Εργαστήρι Σερρών -- Μουσικά Σύνολα -- Θεατρική Ομάδα

Λευτέρη Αερόπουλου «Εκ βαθέων στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη» 

Μια μουσικο-θεατρική σύνθεση για ηθοποιούς, τραγουδιστές, χορωδούς -- υποκριτές. Από το προανάκρουσμα, την είσοδο του χορού, τα αφηγηματικά μέρη, την τραγουδιστική απαγγελία ως το τραγούδι από τους κορυφαίους, ταξιδεύει τους θεατές στο χρόνο, αναδεύοντας τις μνήμες με ένα τρόπο απρόσμενα οικείο. Ο φυσικός μεσάζοντας-ο ραψωδός , οι χορικές εικόνες, οι μονόλογοι και οι διάλογοι- ο μετρικός λόγος-οι αρματιές των ήχων- η εναλλαγή των ηχοχρωμάτων-, συμμετέχουν σε μια θεραπευτική συνεδρία «επί σκηνής» που πασχίζει να γιατρέψει πληγές ...Η μουσική, ο λόγος και η όψη μεταφέρουν τον θεατή αβίαστα στο κλίμα , το χώρο και την εποχή. Ένα έργο που θέλει να υμνήσει την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, τους αγώνες, τις θυσίες, τη δικαίωση. Μία παράσταση που αφιερώνεται στη μνήμη του Ευαγόρα Παλληκαρίδη και μαζί στον Κυπριακό Ελληνισμό.

*Ευαγόρας Παλληκαρίδης - Στοχαστής -- Μύστης , ο ηθοποιός Παντελής Σταυρινός 

*Αφροδίτη -Κορυφαίατου Χορού --σολίστ : Αλεξάνδρα Καραθανάση 

*Ραψωδός: Λευτέρης Αερόπουλος 

*Πρόζα - τραγούδι: Μυρτώ Αεροπούλου, Κωνσταντία Κασάπη, Δημήτρης Ναζηρίδης 

*Χορικά -- τραγούδια : Λίλυ Αφείδου, Βίκυ Καντά, Χρυσούλα Πασοπούλου, Σάββας Φιλιππίδης

*Κοστούμια: Λίλυ Αφείδου 

*Κείμενα , Μουσική - Επεξεργασία , Σκηνοθεσία : Λευτέρης Αερόπουλος

Στο μέρος αυτό ακούγονται και τα τραγούδια Των Αθανάτων - Δημήτρη Λάγιου - Ευαγόρα Παληκαρίδη & Χρυσοπράσινο φύλλο - Μίκη Θεοδωράκη - Λεωνίδα Μαλένη σε επεξεργασία Λευτέρη Αερόπουλου

Στίχοι: Ευαγόρας Παλληκαρίδης, Μουσική: Σωτήρης Καραγιώργης, Ερμηνεία: Γιάννης Κότσιρας